رادیولوژی دندانپزشکی که معمولا به عنوان اشعه ایکس شناخته می شوند، رادیوگرافی هایی هستند که برای تشخیص ساختارهای پنهان دندان، توده های بدخیم یا خوش خیم، تحلیل استخوان و حفره ها استفاده می شوند.
اشعه ایکس دندان (رادیوگرافی خارج دهانی) تصاویری از دندان های شما هستند که دندانپزشک شما از آنها برای ارزیابی سلامت دهان و دندان شما استفاده می کند. این اشعه ایکس با سطوح کم تشعشع برای گرفتن تصاویری از داخل دندان ها و لثه ها استفاده می شود. این می تواند به دندانپزشک شما کمک کند تا مشکلاتی مانند حفره ها، پوسیدگی دندان و دندان های نهفته را شناسایی کند.
یک تصویر رادیوگرافیک توسط یک انفجار کنترل شده از تابش اشعه ایکس تشکیل می شود که قبل از برخورد به فیلم یا حسگر، در سطوح مختلف، بسته به تراکم آناتومیکی متفاوت، به ساختارهای دهان نفوذ می کند. دندان‌ها سبک‌تر به نظر می‌رسند، زیرا تشعشع کمتری به آنها نفوذ می‌کند تا به فیلم برسد. پوسیدگی های دندانی، عفونت ها و سایر تغییرات در تراکم استخوان و رباط پریودنتال تیره تر به نظر می رسند زیرا اشعه ایکس به راحتی به این ساختارهای کم تراکم نفوذ می کند. بسته به تراکم مواد، ترمیم‌های دندان (پر کردن، روکش‌ها) ممکن است روشن‌تر یا تیره‌تر به نظر برسند.
دوز تابش اشعه ایکس دریافتی توسط یک بیمار دندانپزشکی معمولاً کوچک است (حدود 0.150 برای یک سری دهان کامل)، معادل چند روز قرار گرفتن در معرض تابش محیطی پس زمینه، یا مشابه دوز دریافتی در طول یک پرواز هواپیمای متقابل کانتری (متمرکز در یک انفجار کوتاه با هدف یک منطقه کوچک). قرار گرفتن در معرض تصادفی با استفاده از محافظ سربی، پیش بند سربی، گاهی اوقات با یقه تیروئید سربی کاهش می یابد. قرار گرفتن در معرض تکنسین با خارج شدن از اتاق یا پشت مواد محافظ کافی، زمانی که منبع اشعه ایکس فعال می شود، کاهش
می یابد.
هنگامی که فیلم عکاسی در معرض تابش اشعه ایکس قرار گرفت، نیاز به توسعه دارد، به طور سنتی با استفاده از فرآیندی که در آن فیلم در یک اتاق تاریک در معرض یک سری مواد شیمیایی قرار می گیرد، زیرا فیلم ها به نور معمولی حساس هستند. این می‌تواند یک فرآیند زمان‌بر باشد، و قرار گرفتن در معرض نادرست یا اشتباه در فرآیند توسعه می‌تواند نیاز به مصرف مجدد داشته باشد و بیمار را در معرض پرتوهای اضافی قرار دهد.
اشعه ایکس دیجیتال، که جایگزین فیلم با یک حسگر الکترونیکی می شود، برخی از این مسائل را برطرف می کند و با پیشرفت فناوری در دندانپزشکی به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد. آنها ممکن است به تشعشع کمتری نیاز داشته باشند و بسیار سریعتر از فیلم‌های رادیوگرافی معمولی پردازش می‌شوند، که اغلب فوراً روی رایانه قابل مشاهده هستند. با این حال، سنسورهای دیجیتال بسیار پرهزینه هستند و از لحاظ تاریخی وضوح ضعیفی داشته اند، اگرچه این در سنسورهای مدرن بسیار بهبود یافته است.
رادیولوژِی بخش مهمی از تشخیص صحیح است. به عنوان دندانپزشک، ما باید مطمئن شویم که اپراتورها هنگام عکسبرداری با اشعه ایکس تأثیر اعمال خود را بدیهی نمی دانند. آنها ممکن است در فرآیند عجله کنند یا ممکن است تمام عوامل تشکیل دهنده فرآیند را به طور کامل درک نکنند.
رادیولوژی زمانی گرفته می شود که دندانپزشک، آن را بر اساس معاینه داخل دهانی و پس از بررسی تاریخچه پزشکی بیمار سفارش دهد. این زمانی است که اپراتور برای بهترین کیفیت تصویر ممکن تلاش کند. دستیابی به آن “بهترین تصویر” به دانش اپراتور از قرار گرفتن در معرض تابش و موقعیت مناسب بستگی دارد.
یک رادیولوژی خوب در فرمانیه تشخیص خوب و در نتیجه درمان مناسب بیمار را تضمین می کند. گرفتن صحیح آن اشعه ایکس در بار اول باعث صرفه جویی در قرار گرفتن در معرض اشعه غیر ضروری بیمار و صرفه جویی در زمان و هزینه عمل می شود.
قرارگیری در معرض تشعشع رادیولوژی دندانپزشکی
همه ما به طور مداوم در معرض انواع مختلف تشعشعات هستیم. ما کنترل کمی روی این قرار گرفتن در معرض داریم. با این حال، آنچه که دندانپزشکان بر روی آن کنترل دارند، پرتوهایی است که منتشر میکنند.
برای به دست آوردن تصاویری از حفره دهان باید همیشه از قانون اساسی دندانپزشکی آگاه بود: این بدان معناست که دندانپزشکان در حال گرفتن تصاویر با استفاده از دوزهای کم و منطقی قابل دستیابی هستند. تکنیک های مدرن رادیوگرافی و حسگرهای دیجیتال و همچنین محصولات جدید فیلم، امکان این کار را تضمین می کنند. این به نفع بیماران است که تلاش کنند تا تشعشعات دندانی را که در طول عمرشان انباشته میکنند کاهش دهند.
در دندانپزشکی امروزی، تنها باید از یک دستگاه اشعه ایکس با طراحی خوب استفاده کرد که در آن کنترل‌های نوردهی زمان الکترونیکی باشد و بنابراین نوردهی مناسب را به دقت به بیماران ارائه دهد.
همراه با دقت نوردهی، 5 قانون اساسی برای “هندسه” اشعه ایکس داخل دهانی دندان وجود دارد که اپراتور باید به طور کامل آنها را درک کند و همیشه آنها را دنبال کند
منبع تابش باید از یک منبع نقطه ای باشد. این توسط اپراتور قابل کنترل نیست، بلکه توسط سازنده دستگاه اشعه ایکس قابل کنترل است، و دوباره به این نقطه برمی گردد که فقط باید از تجهیزات مدرن استفاده کرد.
فاصله منبع تا شی باید تا حدی باشد که عملی است (شئی که دندان است؛ در این مورد مخروط بلند در مقابل مخروط کوتاه).
فاصله شی تا فیلم یا فاصله سنسور شی تا دیجیتال باید به همان اندازه که عملی است کوتاه باشد.
جسم (دندان یا دندان) و فیلم یا سنسور دیجیتال باید موازی باشند.
پرتو مرکزی باید 90 درجه نسبت به جسم و همچنین فیلم یا صفحه سنسور دیجیتال باشد.
با گرفتن رادیوگرافی با رعایت 5 قانون فوق، می توان مطمئن بود که تصویر نشان داده شده روی فیلم یا صفحه کامپیوتر از نظر شکل و اندازه دقیق است.
فاکتور مهم بعدی تصویربرداری استفاده از سرعت فیلم مناسب است. چندین سرعت فیلم در دسترس دندانپزشکان است که جدیدترین آنها بسیار سریع است. این فیلم‌های پرسرعت می‌توانند کیفیت تصویر خوبی ارائه دهند و به نوردهی حداقلی نیاز دارند.
سنسورهای دیجیتال
حسگرهای دیجیتال می توانند بسیار حساس تر به تشعشع باشند و بنابراین، می توانند به تشعشع بسیار کمتری برای ارائه کیفیت تصویر خوب نیاز داشته باشند. درصد واقعی تابش کاهش یافته به سن و استفاده کلی دستگاه های اشعه ایکس موجود و نوع فیلمی که در حال حاضر استفاده می کنید بستگی دارد.
تثبیت موقعیت
اپراتور می تواند از بهترین تکنولوژی استفاده کند و در انتخاب دوز پرتو دقت زیادی به خرج دهد، اما اگر بیمار و فیلم یا سنسور به درستی قرار نگیرند، تصویر همچنان ضعیف است.
موقعیت یابی بیمار
بیمار باید به صورت عمودی بنشیند و سر خود را در وضعیت صاف قرار دهد.
قوسی که قصد دارید تصویر خود را در آن بگیرید باید موازی با کف باشد. این بدان معنی است که اپراتور باید زمان و مراقبت لازم را برای تغییر موقعیت سر بیمار در هنگام حرکت از فک پایین به فک بالا صرف کند.
نوردهی برای پوشاندن دندان ها، برخی از روش ها به طور معمول از تعداد بیشتری از نوردهی در ناحیه قدامی استفاده می کنند. این بر اساس نیازهای دندانپزشک تجویز می شود. این بدان معناست که در صورت مراجعه به بیمار با طول قوس بلندتر از حد متوسط، یا فردی با دندان‌های روی هم، اپراتور باید تعداد مناسبی از نوردهی‌ها را انجام دهد که اطلاعات تشخیصی کافی را به همراه داشته باشد، حتی اگر بیشتر از تعداد سنتی باشد.
لطفاً توجه داشته باشید که فیلم یا سنسور در مجاورت دندان نیست تا از موازی بودن اطمینان حاصل شود. استفاده از تکنیک مخروط طولانی این امکان را برای ما فراهم می کند که فیلم یا حسگر را در فاصله بیشتری از جسم (دندان ها) تراز کنیم و در عین حال تصویری دقیق به دست آوریم. قرار دادن فیلم یا حسگر به این شکل، در نواحی عمیق‌تر دهان، با راحتی بیمار نیز مطابقت دارد. توصیه می شود که اپراتور ابتدا با نوردهی های قدامی شروع کند زیرا این ناحیه کمترین، حساس ترین قسمت حفره دهان است.
عواملی که بر تعداد دفعات دریافت رادیولوژی دندان تأثیر می‌گذارند ممکن است عبارتند از:
- سن شما
- سلامت دهان و دندان فعلی شما
- هر گونه علائم بیماری دهان
- سابقه بیماری لثه (ژنژیویت) یا پوسیدگی دندان
کودکان ممکن است بیشتر از بزرگسالان نیاز به رادیوگرافی با اشعه ایکس داشته باشند زیرا ممکن است دندانپزشکان آنها نیاز به نظارت بر رشد دندان های بزرگسالان خود داشته باشند. این مهم است زیرا می تواند به دندانپزشک کمک کند که آیا دندان های شیری باید کشیده شوند تا از عوارضی مانند رشد دندان های بزرگسال در پشت دندان های شیری جلوگیری کند.
خطرات رادیولوژی دندانپزشکی
در حالی که اشعه ایکس دندان شامل تشعشع می شود، سطوح در معرض آن به قدری پایین است که برای کودکان و بزرگسالان ایمن در نظر گرفته می شود. اگر دندانپزشک شما به جای استفاده از اشعه ایکس دیجیتال روی فیلم، از اشعه ایکس دیجیتال استفاده کند، خطرات شما از قرار گرفتن در معرض تابش حتی کمتر است.
دندانپزشک شما همچنین برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض تشعشعات غیرضروری به اندام های حیاتی شما، یک “بیب” سربی روی قفسه سینه، شکم و ناحیه لگن شما قرار می دهد. یقه تیروئید ممکن است در مورد شرایط تیروئید استفاده شود.
بارداری از قاعده مستثنی است. خانم‌هایی که باردار هستند یا فکر میکنند ممکن است باردار باشند، باید از همه انواع اشعه ایکس اجتناب کنند. اگر فکر می کنید باردار هستید، به دندانپزشک خود اطلاع دهید، زیرا اشعه برای رشد جنین ایمن در نظر گرفته نمی شود.
